- Nazwa Programu: Doskonała nauka – Wsparcie monografii naukowych
- Kierownik grantu: prof. dr hab. Anna Wieczorkiewicz
- Nr wewnętrzny UW: 501-d131-73-0000902
- Nr umowy: DNM/SP/513842/2021
- Wysokość dofinansowania: 18 906,80
- Termin rozpoczęcia: 01-12-2021
- Termin zakończenia: 28-02-2023
Tematem monografii jest kulturowe przetwarzanie topiki drogi do Indii we współczesnej kulturze Zachodu. Topika ta charakteryzuje się bardzo dużą żywotnością – jej aktualizowanie się w tekstach literackich, narracjach filmowych oraz w konkretnych praktykach podróżniczych i w życiu codziennym stanowi antropologiczne laboratorium, w którym poznawać można zjawiska znacznie ogólniejsze. Stawiam sobie za cel, by na tym przykładzie ukazać złożone mechanizmy zaangażowane w przetwarzanie i funkcjonowanie znaków tożsamości indywidualnych i zbiorowych w warunkach działania globalnego przemysłu kulturowego w perspektywach wzajemnie do siebie odniesionych narracji i praktyk. W dwunastu rozdziałach składających się na książkę poddaję analizie warianty kulturowego przetwarzania toposu drogi do Indii, a jednocześnie ukazuję powiązania pomiędzy różnymi obszarami kultury. Uwzględniam okres krystalizowania się omawianej topiki w jej romantycznej wersji, jej przetwarzanie w obszarze kontrkultury XX wieku, a następnie w trybach kultury konsumpcyjnej i terapeutycznej. Trzon pracy stanowią szkice poświęcone polskim wariacjom toposu w tekstach podróżopisarskich, w praktykach podróżniczych i w przestrzeniach życia codziennego (w tym ostatnim przypadku dzieje się to za pośrednictwem tak zwanych „przedmiotów orientalnych”). Dają one wgląd nie tylko w przemiany powiązanych ze sobą narracji i praktyk, ale i w reinterpretację kulturowego usytuowania własnego kraju w Polsce potransformacyjnej w odniesieniu do sfery wartości. Książka ma podwójne ukierunkowanie: teoretyczne (zawiera propozycję zoperacjonalizowania pojęcia toposu w obszarze badań kulturoznawczych) oraz empiryczne (polegające na analizie materiału, ukazującego procesy kształtujące potoczną wyobraźnię i stymulujące różne praktyki życia społeczno-kulturowego). W swym usytuowaniu dziedzinowym znajduje się na pograniczu badań kulturoznawczych, antropologii i literaturoznawstwa. Skierowana jest zarówno do czytelników z kręgu akademickiego, jak i spoza niego, gdyż operuje językiem konkretu kulturowego, odwołuje się do wyrazistych przykładów, a stosowane pojęcia są sukcesywnie wyjaśniane w toku wywodu.