Aktualności

Tłumaczenie na język angielski monografii Jerzego Kochanowskiego „Rewolucja międzypaździernikowa. Polska 1956-1957” (ZNAK, Kraków 2017)

  • Nazwa Programu: Narodowy Program Rozwoju Humanistyki (Ministerstwo Edukacji i Nauki)
  • Kierownik grantu: prof. dr hab. Jerzy Kochanowski
  • Nr wewnętrzny UW: 501-d131-87-0000152
  • Nr umowy: NPRH/U21/SP/495549/2021/10
  • Wysokość dofinansowania: 83 744 PLN
  • Termin rozpoczęcia: 26-11-2021
  • Termin zakończenia: 25-11-2023

Przedmiotem projektu jest tłumaczenie na język angielski monografii autorstwa Jerzego Kochanowskiego „Rewolucja międzypaździernikowa. Polska 1956-1957” (Znak Horyzont, Kraków 2017, s. 478, ISBN 978-83-240-4208-1). Monografia w sposób pionierski pokazuje okres popaździernikowej odwilży w Polsce, w odróżnieniu od dotychczasowych prac koncentrując się nie tyle na zjawiskach politycznych, co na procesach społecznych, kulturowych i ekonomicznych. Te głębokie przemiany, zachodzące (lub rozpoczęte) w Polsce w latach1956-1957 dotykały i angażowały praktycznie wszystkie grupy społeczne, zawodowe czy etniczne. W niektórych dziedzinach były one tak rozległe i głębokie, że można wręcz zaryzykować tezę określającą lata 1956-1957 (narracja książki wybiega poza tytułowy rok między październikiem 1956 a październkiem) jako polską bramę do nowoczesności. O ile bowiem znaczna część elementów politycznych odwilży uległa dość szybko zatarciu i rozmyciu, osiągnięcia społeczne i modernizacyjne – od utrwalenia sektora prywatnego przez rozwój motoryzacji i zmiany konsumpcyjne po świadome macierzyństwo – miały charakter trwały, a skutki były odczuwalne przez następne dekady. Równie znaczący zwrot przyniósł dopiero rok 1989. O szybkości i trwałości zmian zapoczątkowanych i częściowo przeprowadzonych w latach 1956-1957 r. zadecydowały wyjątkowa koincydencja i kumulacja czynników wewnętrznych i zewnętrznych. Z jednej strony ideologizacja życia politycznego, społecznego, gospodarczego czy kulturalnego w stalinizmie stworzyła zaplecze do szybkiego i głębokiego odreagowania. Z drugiej strony ekipie Władysława Gomułki niezwykle zależało na utrzymaniu i ugruntowaniu swojego prospołecznego, reformatorskiego wizerunku, a podejmowane reformy ekonomiczne i przyzwolenie na bardziej wyrafinowaną konsumpcję pozwalały przynajmniej złagodzić głęboką zapaść gospodarczą. Olbrzymie znaczenie miał również fakt, że aparat nadzoru i represji uległ przejściowemu – ale daleko idącemu – osłabieniu. Korzystne były również uwarunkowania międzynarodowe – w ZSRR trwała chruszczowowska odwilż, a jednocześnie na Zachodzie Europy, która ostatecznie wychodziła z powojennego kryzysu, zachodziły głębokie, strukturalne procesy społeczne, kulturowe i gospodarcze (polskie przemiany zostały pokazane na ich tle). Monografia została oparta na bardzo szerokiej kwerendzie archiwalnej i bibliotecznej. Po raz pierwszy zostały tak szeroko wykorzystane zarówno raporty RWE, jak żródła wizualne (karykatury). Książka otrzymala najważniejsze nagrody dla prac historycznych (tygodnika „Polityka”; im. Jerzego Giedroycia; im. Kazmierza Moczarskiego), została pozytywnie (czesto entuzjastycznie) zrecenzowana zarówno w periodykach naukowych (m.in. „Kwartalnik Historyczny”, „Przegląd Historyczny”, „Acta Poloniae Historica”), jak w dziennikach, tygodnikach i miesięcznikach (m.in.”Nowe Książki”, „Gazeta Wyborcza”, „Dziennik Polski”, „Newsweek Historia”, „Sieci”).